Şantiyede Hızlı Tasarrufun Önemi ve Karşılaşılan Zorluklar

Şantiyede “hızlı tasarruf” yalnızca bütçeyi korumak için değil, programı, nakit akışını ve yüklenici-müşteri ilişkisini sağlama almak için kritik bir kaldıraçtır. Gecikme cezaları, fiyat oynaklığı (yakıt, çimento, döviz) ve daralan kâr marjları altında, gün bazında alınan doğru kararlar doğrudan projeye değer katar. Üstelik tasarruf, kalite ve iş güvenliğinden ödün vermeden; tam tersine, standartlara uyumu güçlendirerek sürdürülebilir şekilde sağlandığında etkilidir.

Ancak sahada tablo çoğu zaman karmaşıktır: program sapmaları, yeniden iş (rework), malzeme atıkları ve tedarik gecikmeleri birikerek maliyeti şişirir. Örneğin, kalıp-süreklilik planı tutmayınca beton dökümü ertelendiğinde pompa bekleme saatleri, ekip boşta kalması ve sıcak-soğuk derz riskleri zincir maliyet yaratır. Benzer şekilde, proje revizyonlarının geç işlenmesi; demir büküm planlarında hataya, rework oranında artışa ve terminde geriye düşmeye yol açar. Bu zorlukların ortak paydası, zaman, işgücü ve malzeme verimsizliğidir; etkileri de SPI/CPI gibi proje performans metriklerine doğrudan yansır.

Bu yazı; müteahhitler, proje ve saha mühendisleri, şantiye şefleri ile proje sahiplerine; ilk 2–4 hafta içinde ölçülebilir iyileştirme yaratabilecek pratik adımlar sunmak için hazırlandı. Odak noktamız: hızlı uygulanabilir, sahada kabul gören ve mevzuat/İSG’ye tam uyumlu yöntemlerle maliyeti düşürmek. Risklerin önden görülmesi tarafında şantiye planıyla risk öngörüsü ve tasarruf yaklaşımı, karar kalitesini artırma tarafında ise veri odaklı maliyet azaltma pratikleri temel dayanaklarımız olacak.

• Günlük 10 dakikalık planlama: Ekip liderleriyle sabah “günlük huddle”; kritik teslim, ekipman paylaşımı ve engellerin netleştirilmesi. Tipik bekleme süresinde %10-15 azalma sağlar.
• İki aşamalı malzeme teslim kontrolü: Sahaya girişte ve kullanım noktasında kalite/miktar doğrulaması; fire ve iade maliyetlerini düşürür.
• 3 haftalık lookahead görünürlüğü: Kritik yol aktivitelerini ve bağımlılıkları netleştirerek tekrar planlamayı azaltır.
• Rework izleme disiplini: NCR/RFI’ları kodlayıp haftalık raporlamak; kök nedenleri (detay, imalat, tedarik) hızlı kapatmayı sağlar.
• Ekipman verim takibi: Saat sayacı ve yakıt tüketimini günlük kayıt; “bekleme” ve “boşta çalışma”yı görünür kılar.

Tüm bu adımlar, TS/EN kalite standartlarına ve İSG mevzuatına uygunluğu pekiştirerek ilerlemelidir; örneğin, süre kazanmak için kalıp sökme sürelerini kısaltmak yerine, doğru kür ve testlerle (ör. çekme deneyi) karar almak hem güvenliği hem de tekrar işi önler. Hızlı tasarrufun hedefi; sahada akışı iyileştirip israfı kesmek, cezalı gecikmeleri ve gereksiz satın alımları azaltmaktır. İlk ayda yalnızca görünür beklemeleri ve malzeme kayıplarını ele almak dahi toplam maliyeti anlamlı biçimde düşürebilir.

Şimdi, bu genel sorunların arkasında yatan asıl maliyet kalemlerinin neler olduğunu; zaman, işgücü ve malzeme verimsizliklerinin nasıl ölçüleceğini ve nerelere odaklanmamız gerektiğini inceleyelim.

Maliyetleri Şişiren Ana Etkenler: Zaman, İşgücü ve Malzeme Verimsizlikleri

Önceki bölümde hızlı tasarrufun neden kritik olduğunu ve şantiyelerde baskıyı artıran yaygın sorunları ele aldık. Şimdi bu baskının kaynağı olan maliyetleri şişiren ana etkenlere odaklanalım: zaman, işgücü ve malzeme verimsizlikleri; bunlara ek olarak tedarik zinciri aksamaları ve ekipman kullanımındaki eksiklikler. Bu alanlarda veri odaklı ölçümleme yapmadan hızlı tasarruf sürdürülebilir olmaz; bu yüzden ölçülebilir metrikleri kullanarak iyileştirme alanlarını görünür kılın. Bu bakış açısını uygulamak için veriyle maliyetleri azaltan pratikleri temel alabilirsiniz.

Zaman (program sapmaları): Program gecikmeleri genel giderleri, kira/kiralama bedellerini ve nakit akışını doğrudan şişirir. Schedule Variance (SV) ve Schedule Performance Index (SPI) ile kritik yol aktivitelerini takip edin. Pratik öneri: 2 haftalık look-ahead planı, kısıt listesi ve günlük 15 dakikalık koordinasyon toplantıları oluşturun; bekleme nedenlerini (izin, malzeme, ekipman, karar) sınıflandırıp giderin.

İşgücü verimsizliği: Düşük üretkenlik (ör. m²/adam-saat) işçilik bütçesini patlatır ve rework oranı artar. Ekip dengelemesi, standart iş tanımları ve net teslim çizgileri kullanın. Pratik öneri: Ekip başına hedef üretim kartları, günlük gerçekleşen-olması gereken kıyası ve tekrar iş listesi. Kısa eğitimlerle (ör. kalıp söküm sırası, donatı bağ mantığı) mikrodüzeyde verim artışı sağlayın.

Malzeme fireleri ve tedarik zinciri: Fire yüzdesi (ör. beton, çelik, seramik) doğrudan malzeme bütçesini etkiler; tedarikte OTIF (On-Time In-Full) düşüklüğü sahada bekleme ve ekipman atıl süresini artırır. Pratik öneri: Kesim planı optimizasyonu, kapalı/etiketli stok alanı, envanter doğruluğu sayımları, alternatif tedarikçi havuzu ve kritik malzemelerde minimum stok seviyeleri. Malzeme kayıplarını hızlıca azaltmak için önerilerimizi malzeme israfını hızlı önleme rehberinde bulabilirsiniz.

Ekipman kullanımı: Düşük kullanım oranı ve arızalar kiralama maliyeti ile yakıt tüketimini gereksiz artırır. Kullanım oranı (%), MTBF/MTTR ve saatlik maliyet metriklerini izleyin. Pratik öneri: Ekipmanı kritik yol işlerine kilitleyin, gereğinde saatlik/haftalık kiralama modeline geçin, telematik verileriyle rölanti sürelerini kısaltın; planlı bakım takvimini sahadaki aktivite ritmine bağlayın.

• Metriğe göre etki haritası: SV/SPI → genel gider ve kira; m²/adam-saat → işçilik bütçesi; fire % → malzeme bütçesi; OTIF ve tedarik gecikme günü → bekleme maliyeti ve rework; ekipman kullanım % → kiralama/yakıt.
• Hızlı tasarruf için önceliklendirme: Etki (TL/hafta) x Uygulanabilirlik (1-5) puanlayın; güvenlik/mevzuat riski yüksek olanları elleyin. İlk 2 haftada “yüksek etki–düşük efor” kalemlere odaklanın; ör. stok alanı düzeni, look-ahead disiplini, ekipman planı.
• Uygulama ritmi: Günlük kısa toplantı, görsel panolar (hedef/gerçekleşen), haftalık kök neden analizi ve aksiyon kapanış oranı (%).

Unutmayın: Buradaki iyileştirmeler, mevzuat ve İSG gereklilikleriyle uyumlu olduğunda kalıcı değer üretir. Örneğin depo düzeni, forklift trafiği veya iskele yükleri; hepsi yasal sınırlar ve iş güvenliği standartlarına tabidir. Bir sonraki bölümde, tasarruf adımlarını planlarken yasal uyumluluğun ve iş güvenliğinin sizi nasıl sınırlayabileceğini ya da hızlandırabileceğini, ceza risklerini ve doğru uygulama yollarını birlikte değerlendireceğiz.

Yasal Uyumluluk ve İş Güvenliği: Tasarrufu Sınırlandıran veya Kolaylaştıran Faktörler

Önceki bölümde maliyeti şişiren başlıca verimsizlikleri belirledik; şimdi bu verimsizlikleri keserken yasal uyumluluk ve İSG’nin nasıl hem sınırlayıcı hem de güçlü bir tasarruf kaldıraçı olabileceğini netleştirelim. Doğru uygulandığında mevzuat; rework, durdurma ve ceza risklerini azaltarak zaman-kalite-maliyet üçgenini dengelemeyi kolaylaştırır.

Türkiye’de şantiyeleri doğrudan etkileyen çerçeve; 3194 İmar Kanunu ve ruhsat/onay süreçleri, 4708 Yapı Denetimi, 6331 İSG, Çevre İzin/Lisans ve atık yönetimi, SGK ve alt yüklenici kayıt yükümlülükleridir. Uyumsuzluk; iş durdurma, idari para cezaları, sigorta prim artışı, üretim kaybı ve yeniden yapım maliyetlerine dönüşür. Buna karşı, aşağıdaki pratikler tasarrufu hızlandırır:

• Ruhsat ve Onayların Kritik Yol ile Eşleştirilmesi: Başvuru, kurum görüşleri, geçici tesis ve enerji-su bağlantıları için bir “uyumluluk matrisi” çıkarın; onay sürelerini programdaki bağımlılıklara bağlayın. Erken koordinasyon için şantiye planıyla riskleri öngörmek gecikme ve rework’ü ciddi biçimde azaltır.
• İSG Planı + Çalışma İzin Sistemi (PTW): Sıcak çalışma, kapalı alan, kazı, yüksekte çalışma için izin akışlarını sadeleştirin. Her iş kalemi için RAMS (Risk Değerlendirmesi ve Yöntem Beyanı) hazırlayıp saha brifinginde imzalatın; günlük 5 dakika toolbox ile canlı tutun.
• Alt Yüklenici Ön Yeterlilik ve Uygunluk Dosyası: SGK, İSG eğitim belgeleri, ekipman periyodik kontrol raporları, CE/TSE belgeleri olmadan sahaya giriş yok. Bu filtre, durdurma ve kaza kaynaklı kayıpları en baştan önler.
• Geçici Tesisatlar ve Düşmeye Karşı Koruma: İskelelerin TS EN 12811’e uygun kurulup yetkili kişi tarafından günlük kontrol edilmesi; kenar koruma ve yaşam hatlarının erken kurulumu, hem güvenliği artırır hem de ileride kurulup-sökülme kaynaklı zaman kaybını önler.
• Atık ve Stok Yönetimi: Hafriyat ve inşaat/yıkıntı atıkları için lisanslı sahalarla sözleşmeleri iş başlamadan tamamlayın; malzeme sahası ve ayrıştırma planı ile fireyi düşürün. Bu başlık, tedarik ve depolama kayıplarını engeller.
• Kalite Standartlarına Uyum: Malzeme uygunluk (TSE/CE) kontrolü, teslimde muayene ve deney (örn. beton numunesi) rework’u düşürür; ISO 9001/45001 entegrasyonu süreçleri disipline eder.

Somut örnek: Altyapı hatlarının kurum bildirimleri yapılmadan kazıya başlanması, iki günlük iş durdurma ve ekipman atıl kalma maliyeti doğurabilir. Oysa önceden kurum randevusu ve hat işaretleme ile aynı kazı, tek günde güvenli ve kesintisiz tamamlanır.

Uygulanabilir ipuçları: Haftalık “uyum toplantısı” ile ceza/uygunsuzluk radarını güncelleyin; sahada görsel izin panoları ve QR’lı formlar kullanın; bulgu-ceza-kayıp günlerini izlemek için veri odaklı denetim ve sayaçlardan yararlanın.

Bu çerçeveyi kurduktan sonra, mevzuat ve güvenliği ihlal etmeden hızlı kazanımlar mümkün. Bir sonraki bölümde; planlama, prefabrikasyon, malzeme ve tedarikten dijitalleşme ve kalite kontrolüne kadar 9 pratik adımı net hedef ve beklenen etkileriyle adım adım uygulamaya çevireceğiz.

9 Pratik Adım: Şantiyede Hızlı ve Güvenli Tasarruf Rehberi

Önceki bölümde ele aldığımız mevzuat ve İSG gerekliliklerinin, doğru yönetildiğinde tasarrufun önünü açtığını gördük. Şimdi bu çerçeveyi bozmadan, sahada hızla uygulanabilir 9 pratik adımla verimliliği artırıp maliyetleri düşürelim. Her adım, kısa bir amaç ve beklenen etki alanıyla birlikte, sahada hemen uygulanabilecek ipuçları içerir.

1. Detaylı planlama ve kritik yol optimizasyonu: Amaç: CPM ile darboğazları azaltmak, ruhsat/izin beklemelerini programa entegre etmek. Etki: Zaman kayıpları, taşeron koordinasyonu. İpucu: 2 haftalık “lookahead” toplantılarında tedarik ve iş izinlerini aynı ekranda takip edin; riskleri öngörmek için sahaya özel tampon aktiviteler tanımlayın.
2. Prefabrikasyon ve modüler çözümler: Amaç: Şantiye içi imalatı azaltmak, kaliteyi standardize etmek. Etki: İşçilik saatleri, yüksekten çalışma riskleri. İpucu: Modüler ıslak hacim gibi paketleri erken tasarımda kilitleyin; tolerans ve lojistik slotlarını sözleşmeye yazın.
3. Malzeme yönetimi ve atık azaltma: Amaç: Stok fazlasını ve fireyi düşürmek. Etki: Nakit akışı, bertaraf maliyeti. İpucu: ABC stok analizi ve kanban etiketleri kullanın; donatı kesim planıyla fireyi düşürün, atık noktalarını renkli tabelayla standardize edin.
4. Tedarikçi sözleşme optimizasyonu: Amaç: Fiyat dalgalanması ve gecikme riskini sözleşmeyle yönetmek. Etki: Satın alma maliyeti, termin performansı. İpucu: Eskalasyon maddesi, teslim-ödeme eşlemesi ve performans KPI’larını (OTD, kusur oranı) netleştirin; mümkünse çift kaynak kurun.
5. Ekip verimliliği ve eğitim: Amaç: Tekrar işi ve kaza riskini azaltmak. Etki: Rework maliyeti, İSG olayları. İpucu: Vardiya başı 15 dakikalık “toolbox talk” yapın; çok becerili ekiplerle iş akışındaki beklemeleri kapatın.
6. Makine ve ekipman verimliliği: Amaç: Boşta çalışma ve arızaları azaltmak. Etki: Yakıt, kira, duruş süresi. İpucu: OEE takibi başlatın; telematik verileriyle rölanti süresini düşürün; planlı bakım ve operatör kontrol listelerini zorunlu kılın.
7. Enerji tasarrufu ve geçici tesis optimizasyonu: Amaç: Geçici tesislerin enerji yükünü hafifletmek. Etki: Enerji faturası, çevresel uyum. İpucu: LED projektör ve hareket sensörü kullanın; jeneratörleri yük talebine göre kademeli çalıştırın; topraklama ve kaçak akım rölelerini düzenli test edin.
8. Dijitalleşme/BIM ve saha takip sistemleri: Amaç: 4D/5D plan-maliyet entegrasyonuyla sapmaları erken görmek. Etki: Program uyumu, maliyet kontrolü. İpucu: Mobil saha günlükleri ve IoT beton olgunlaşma sensörleriyle veri akışını otomatikleştirin; küçük bir pilotla başlayın ve veri odaklı uygulamaları yaygınlaştırın.
9. Kalite kontrol ile rework azaltma: Amaç: İlk seferde doğru yapım kültürü. Etki: Malzeme/isçilik kaybı, süre uzaması. İpucu: ITP’lerde “hold point” tanımlayın; beton döküm-kür, su yalıtımı ve yangın durdurucu detaylara özel kontrol listeleri uygulayın.

Bu çatıyla birlikte, bir sonraki bölümde her adım için beklenen tasarruf aralıkları (%), adım adım uygulama planları, KPI önerileri ve kritik İSG/mevzuat notlarını paylaşacağız. Sahada hemen kullanılabilecek kontrol listeleri ve örnek çizelgelerle uygulamayı somutlaştırmaya geçiyoruz.

Uygulama Rehberi: Her Adım için Beklenen Tasarruf, Uygulama Adımları ve Güvenlik/Mevzuat Notları

Önceki bölümde ana başlıkları belirledik; şimdi her bir adımı sahada nasıl hayata geçireceğinizi, beklenen tasarruf aralıklarını, ölçülecek KPI’ları ve kritik İSG/mevzuat notlarını netleştirelim.

• Planlama ve kritik yol optimizasyonu — Kısa vadede: %2–4 | Yıllık: %4–8. Uygulama: Haftalık CPM revizyonu ve 3 haftalık lookahead toplantısı. KPI: Program sapması (%), bekleme saatleri, kritik yol aktivite gecikmesi. İSG/Mevzuat: Risk değerlendirmesini her revizyonda güncelle; çalışma saatleri ve izin süreçlerinde 6331 uyumu.
• Prefabrikasyon ve modüler çözümler — Kısa vadede: %1–3 | Yıllık: %5–10. Uygulama: Prefabrik edilebilir eleman listesi ve tedarikçi kalite planı; sahada montaj jigi. KPI: Montaj süresi/eleman, atölye hata oranı. İSG/Mevzuat: Kaldırma planı, sapan-kanca periyodik kontrolleri; CE/TSE belge kontrolü.
• Malzeme yönetimi ve atık azaltma — Kısa vadede: %3–6 | Yıllık: %6–12. Uygulama: ABC stok sınıflaması, adresli depo ve kanban kartları; kesim optimizasyonu. KPI: Stok devir hızı, hurda/şantiye atığı (%). İSG/Mevzuat: Tehlikeli atık kodları ve geçici depolama sınırları. Sahada pratik yöntemler için şu hızlı rehberi uygulayın.
• Tedarikçi sözleşme optimizasyonu — Kısa vadede: %1–2 | Yıllık: %3–7. Uygulama: İskonto kademeleri, fiyat ayarlama formülleri, OTIF (On-Time-In-Full) maddeleri. KPI: Birim maliyet trendi, OTIF (%). İSG/Mevzuat: 6331 ve 4857 kapsamında alt yüklenici İSG sorumluluk paylaşımı; belge/sertifika zorunlulukları.
• Ekip verimliliği ve eğitim — Kısa vadede: %2–4 | Yıllık: %4–9. Uygulama: Günlük toolbox, çapraz yetkinlik matrisi, vardiya içi mikrodinlenme. KPI: Adam-saat verimliliği, yeniden iş oranı. İSG/Mevzuat: Zorunlu eğitim kayıtları, yüksekte çalışma ve elektrik yetkilendirmeleri.
• Makine ve ekipman verimliliği — Kısa vadede: %1–3 | Yıllık: %3–6. Uygulama: TPM bakım planı, telemetri ile rölanti takibi, OEE ölçümü. KPI: OEE (%), MTBF/MTTR, rölanti oranı. İSG/Mevzuat: “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları”na uygun periyodik kontroller; operatör yetki belgeleri.
• Enerji tasarrufu ve geçici tesisler — Kısa vadede: %2–5 | Yıllık: %5–10. Uygulama: LED+sensör, jeneratör yük paylaşımı, konteyner yalıtımı. KPI: kWh/m²-şantiye, dizel Lt/ay. İSG/Mevzuat: Kaçak akım koruma, topraklama ölçümleri, elektrik iç tesisler yönetmeliği.
• Dijitalleşme/BIM ve saha takip — Kısa vadede: %1–3 | Yıllık: %4–8. Uygulama: Günlük ilerleme uygulaması, 4D BIM çakışma analizi, RFI iş akışı. KPI: RFI çevrim süresi, çözülen çakışma/adet. Veri temelli karar için veri odaklı yaklaşımı entegre edin. İSG/Mevzuat: KVKK uyumlu erişim yetkileri.
• Kalite kontrol ve rework azaltma — Kısa vadede: %2–4 | Yıllık: %5–9. Uygulama: İlk-seferde-doğru checklist, hold-point denetimler, örnek daire/numune imalat. KPI: Rework (%), NCR/adet, ilk kabul oranı. İSG/Mevzuat: TS EN 206 beton, malzeme uygunluk beyanları; Yapı Denetim süreçleriyle senkron.

Örnek 2 haftalık uygulama çizelgesi:

1. Gün 1–2: KPI panosu kurulumu ve başlangıç ölçümleri.
2. Gün 3–5: Lookahead planı, depo adresleme ve OTIF kriterlerinin sözleşmelere eklenmesi.
3. Hafta 2/1: OEE ve enerji ölçerlerin devreye alınması; RFI iş akışının standardizasyonu.
4. Hafta 2/2: İlk kalite hold-point denetimi ve rework kök neden analizi.

Hızlı kontrol listesi:

• KPI’lar tanımlı ve günlük görünür mü?
• İSG sorumlulukları alt yüklenici sözleşmelerine işlendi mi?
• Depo sayımı haftalık rutin hale getirildi mi?
• Bakım planı ve periyodik muayeneler ajandaya işlendi mi?

Bir sonraki bölümde, bu 9 adım arasından en hızlı geri dönüş sağlayan öncelikleri seçecek, net KPI setini ve 30–90 günlük başlangıç planını adım adım ortaya koyacağız.

Sonuç ve Hızlı Başlangıç Planı: Önceliklendirme, KPI’lar ve İzleme

Önceki bölümde her adım için beklenen tasarruf aralıkları ve kontrol listelerini netleştirdik. Artık bunu sahaya indirecek, ölçülebilir hedeflerle ilerleyebileceğiniz pratik bir yol haritasını tamamlayalım.

En hızlı geri dönüş için ilk 3 öncelik

• Malzeme israfını düşürmek: Kesim planı, 5S ve kritik stok seviyeleriyle işe başlayın. Atık ölçümü için günlük m³/ton ve % israf kaydını zorunlu kılın. Detaylı yöntemleri malzeme israfını hızlı önleme rehberimizde bulabilirsiniz.
• Program uyumunu artırmak (PPC): 1 haftalık kısa döngü planları ve günlük 10 dakikalık saha toplantılarıyla Yüzde Plan Tamamlanma (PPC) takibini başlatın. Engel kayıtlarını (lojistik, onay, işçilik) görünür hale getirin.
• Yeniden işi (rework) azaltmak: Kritik imalatlar için ITP (Inspection & Test Plan) ve “Kalite Kapıları” uygulayın; teslim-öncesi kontrol listesi ve fotoğraflı kanıt zorunlu olsun.

Ölçülecek temel KPI’lar (hedef, ritim ve sahiplik)

• Malzeme İsraf Oranı (%): Haftalık. Hedef: başlangıç değerine göre 30–60 günde %20–30 düşüş. Sahibi: Depo/Şantiye Şefi.
• PPC – Yüzde Plan Tamamlanma: Günlük/haftalık. Hedef: 30 günde %60+, 90 günde %80+. Sahibi: Planlama.
• Rework Oranı (% maliyet veya adam/saat): Aylık. Hedef: 90 günde %50 azalma. Sahibi: QA/QC.
• Yakıt Verimi (lt/çalışma saati) ve Rölanti Oranı: Haftalık. Hedef: rölantide %15 azalma. Sahibi: Makine Şefi.
• İSG – Yakın Kaza Bildirim Sayısı ve Uygunsuzluk Kapatma Süresi: Haftalık. Hedef: bildirimlerde artış, kapatma süresinde %30 azalma. Sahibi: İSG Uzmanı.

İlk 30–90 gün için hızlı başlangıç planı

1. Gün 0–30: Başlangıç ölçümleri, KPI panosu, günlük kısa toplantılar. Pilot alan seçin; 5S ve kesim planı devreye alın. Makine rölanti takibi başlatın. İpucu: Veri toplamada basit form/dijital uygulama kullanın; veri odaklı takip karar hızını artırır.
2. Gün 31–60: ITP ve kalite kapıları standartlaştırın. Kritik tedariklerde OTIF şartı ekleyin. PPC’yi engel-matrix ile haftalık analiz edin; kök neden için 5N1K/5Neden uygulayın.
3. Gün 61–90: Başarılı pilotları 2–3 alana ölçekleyin. Sözleşme eklerine performans şartları (PPC/OTIF/İSG) koyun. Aylık gözden geçirme ve PDCA döngüsünü kurumsallaştırın.

Sürekli iyileştirme ve kültür

• Görünürlük: Sahada canlı KPI panoları; yeşil/sarı/kırmızı kodlama.
• Ritim: Günlük saha turu (Gemba), haftalık A3 problem çözme oturumu.
• Katılım: Ekip başına “tasarruf elçisi” atayın; bulunan iyileştirmeleri ödüllendirin.
• Önce güvenlik: Tasarruf hedefi, İSG ve mevzuatla asla çakışmamalı; uygunsuzlukta durdur/ düzelt kuralı.

Artık net öncelikler, somut KPI’lar ve 90 güne yayılmış bir uygulama planıyla sahaya dönmeye hazırsınız. Küçük ama disiplinli adımlar, görünür veriler ve tutarlı liderlikle hızlı tasarrufu kalıcı verimliliğe dönüştürebilirsiniz.