Giriş: Şantiyede maliyet sorunları neden kritik?

Şantiyede maliyet kontrolü artık yalnızca muhasebenin konusu değil; projenin kârlılığı, nakit akışı, hatta iş güvenliği performansının doğrudan belirleyicisidir. Kâr marjlarının daraldığı, termin baskısının arttığı bir ortamda, erken dönemde kaçan küçük kalemler bile zincirleme etkiyle bütçeyi aşındırır, gecikmeleri büyütür ve idari yaptırımların kapısını aralar. Bu nedenle maliyet optimizasyonu; planlama, satın alma, üretim ve kalite süreçlerinin tamamında stratejik bir önceliktir.

Sektördeki güncel baskılar bu ihtiyacı daha da kritik hale getiriyor: malzeme fiyatlarındaki oynaklık (özellikle çelik ve çimento), nitelikli işçilikte arz kısıtı ve mevzuat değişiklikleri (deprem yönetmelikleri, enerji performansı, 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği gereklilikleri) bütçe sapmalarını tetikliyor. Örneğin, çelik fiyatında kısa süreli bir artış, zamanında kilitlenmemiş tedarik sözleşmesi olan bir projede milyonlarca liralık ek yük doğurabilir. Benzer şekilde, şantiye izin süreçlerinde gecikme, ekipman ve ekip hazır olduğu halde bekleme maliyeti yaratır.

Yaygın maliyet kaçakları sahada üç ana başlıkta toplanır: yeniden işleme (tasarım uyumsuzluğu, hatalı uygulama), verimsiz lojistik (bekleme, dar boğazlar, çift taşıma) ve öngörüsüz planlama (hatalı metraj, geç onaylı shop-drawing/RFI). Örneğin kıvam ve dayanım kontrolü zayıf tutulduğunda, dökülen betonun reddi yalnızca malzeme kaybı değil, pompa ve ekip beklemesiyle katlanmış bir maliyet doğurur. Bu tür riskleri azaltmak için beton kalitesini şantiyede hızlı ve pratik yöntemlerle doğrulamak doğrudan tasarruf sağlar.

• Maliyet kırılımını standartlaştırın: WBS ve maliyet kodlarıyla bütçeyi iş kalemlerine bölün; alım, üretim ve hakediş aynı kodlarla izlenmeli.
• Fiyat oynaklığını yönetin: Kritik malzemelerde erken alım, endeksli/escalation maddeli sözleşmeler ve alternatif tedarikçilerle yedeklilik kurun.
• Üretim verisini günlük görünür kılın: Hedeflenen üretim (plan) ve gerçekleşen üretimi (fiilî) saha panolarında takip edin; basit bir CPI/SPI ile sapmaları anında yakalayın.
• 3 haftalık lookahead ve kısıt yönetimi uygulayın: Onay, malzeme, ekipman, işgücü ve erişim kısıtlarını erken kaldırın; beklemeyi atölyeye taşımayın.
• Kaliteyi süreç içine alın: Hold-point’ler, kontrol listeleri ve onaylı iş talimatlarıyla “ilk seferde doğru” yaklaşımı; yeniden işleme maliyetini dramatik azaltır.
• Değişiklikleri disipline edin: RFI/Değişiklik Emri akışını dijitalleştirin; kapsam dışı işlerin fiyatlanması ve onayı olmadan sahaya indirmeyin.
• İSG’yi maliyet koruması olarak ele alın: Kaza, duruş ve idari yaptırım maliyetlerini proaktif risk kontrolleriyle önleyin.

Unutmayın, zaman tasarrufu çoğu zaman doğrudan maliyet tasarrufudur; pratik yöntemler için süreyi kısaltarak maliyeti düşürme stratejilerine göz atabilirsiniz. Bu yazı dizisinde, sahada maliyetleri yarıya indirmeyi mümkün kılan kanıtlanmış uygulamaları adım adım işleyeceğiz.

Bir sonraki bölümde, maliyetin nereden sızdığını net görmek için doğrudan (malzeme, işçilik, ekipman, lojistik, atık/yeniden işleme) ve dolaylı (izinler, gecikmeler, kalite problemleri) tetikleyicileri ayrıştıracağız; böylece müdahale önceliklerinizi somut veriyle belirleyebileceksiniz.

Maliyet unsurları: Doğrudan ve dolaylı giderleri tetikleyen faktörler

Önceki bölümde maliyet baskılarının neden arttığını gördük; şimdi bu baskıyı somut olarak hangi kalemlerin tetiklediğini netleştirerek, müdahale edeceğimiz alanları belirleyelim. Doğrudan ve dolaylı maliyetleri ayrıştırmak, sahada hızlı ve etkili kararlar almanın ön koşuludur.

Doğrudan maliyetleri tetikleyen başlıca faktörler

• Malzeme: Fazla sipariş, tolerans dışı kalite ve stokta bozulma en yaygın kayıplardır. İpucu: Kritik malzemeler için ABC analizi ve “teslimat penceresi” uygulayın; şantiyeye sadece üretim programının 3-5 gün öncesi malzeme çekin.
• İşçilik: Düşük adam-saat verimliliği; bekleme, yeniden işleme ve koordinasyon eksikliği ile düşer. İpucu: Günlük iş planını (last planner/haftalık lookahead) sahada görsellerle yayınlayın; ekip başına net başlama-bitiş tanımı koyun.
• Ekipman: Boşta bekleyen kiralık ekipman, gereksiz yakıt tüketimi ve plansız arıza maliyetleri. İpucu: Ekipman kullanımını vardiya bazında dakika dakikaya kaydedin; %85+ kullanılabilirlik hedefiyle bakım pencerelerini takvime kilitleyin.
• Lojistik: Tekrarlı taşıma, rıhtım/şantiye girişi tıkanıklığı ve yükleme-bekleme ücretleri. İpucu: Tek yönlü akış ve zaman pencereli TIR randevusu planı kurun; vinç ve asansörlere slot atayın.
• Atık ve yeniden işleme: Döküm, kaplama, montaj hataları hem malzeme hem işçilikte çifte maliyet doğurur. İpucu: Betonun taze halde kalite kontrolünü güçlendirin; örneğin sahada hızlı kıvam ve dayanım tahmini ile dökümlerden önce hatayı yakalayın.

Dolaylı maliyeti tetikleyen unsurlar

• İzin ve ruhsat süreçleri: Geç onaylanan kazı/kapama izinleri şantiyeyi durdurur. İpucu: İzinleri kritik yol planına bağlayın; kurum randevuları ve evrak kontrol listeleri için sorumlu atayın.
• Gecikmeler ve süre uzatımı: Alt yüklenici çakışmaları ve tedarik kaymaları zincirleme etki yaratır. İpucu: Kritik yolları kısaltmak için süre kısaltma tekniklerini hedefli uygulayın (paralel iş akışları, prefabrik modüller vb.).
• Kalite problemleri ve garanti: RFI/uygunsuzluk artışı teslimatı sarkıtır, garanti maliyetine döner. İpucu: Kritik işlerde ilk-örnek onayı (first article) ve iş başı checklist kullanın.
• İş sağlığı ve güvenliği ihlalleri: Duruş, ceza ve itibar kaybı doğurur. İpucu: Yüksekte çalışma, kaldırma operasyonları ve elektrik işlerinde izinli çalışma prosedürünü zorunlu kılın.

Saha verimliliğini düşüren yaygın nedenler ve hızlı çözümler

• Yetersiz planlama: Günlük iş tanımı belirsizliği beklemeye yol açar. Çözüm: 6 haftalık lookahead’i haftada bir güncelleyin; üç haftalık donmuş plan yaklaşımı uygulayın.
• Tedarik zinciri kopmaları: Kritik parçalar geciktiğinde bütün imalat kilitlenir. Çözüm: Tedarikçi performans skor kartı (OTIF) tutun; alternatif onaylı tedarikçi listesi (dual sourcing) oluşturun.
• Hatalı metraj ve keşif: Eksik/fazla sipariş hem atığa hem duruşa sebep olur. Çözüm: BIM tabanlı metraj ile sahadan geri besleme (as-built) eşleştirmesi yapın; yüksek hacimli kalemlerde iki kademeli metraj doğrulaması zorunlu olsun.

Artık hangi kalemlerin maliyeti şişirdiğini biliyoruz. Bir sonraki bölümde bu tetikleyicilerin gerçek etkisini nasıl ölçeceğimizi; birim maliyet, üretkenlik oranı, yeniden işleme yüzdesi, bekleme süresi ve izin onay çevrim süresi gibi KPI’ları nasıl izleyeceğimizi ve riskleri önceliklendireceğimizi adım adım ele alacağız.

Mevcut uygulamaların değerlendirilmesi: Ölçüm, veri ve risk analizi

Önceki bölümde doğrudan ve dolaylı maliyet tetikleyicilerini haritaladık; şimdi bu tabloyu ölçülebilir hale getirerek sahadaki varsayımları veriye dönüştürme zamanı. Sağlam bir KPI çerçevesi, nerede kanama olduğunu göstermekle kalmaz, iyileştirme döngülerini de hızlandırır. Temel prensip: sahada ölçülemeyen hiçbir süreç sürdürülebilir biçimde yönetilemez. Bu nedenle metriklerinizin hem çıktı (birim maliyet, kalite uyumu) hem de girdi/süreç (bekleme süresi, tedarik çevrim süresi) boyutlarını kapsaması gerekir.

• Birim maliyet: m³ beton, m² kalıp, ton çelik başına toplam maliyet
• Üretkenlik oranı: ekip/gün başına m² imalat veya adam-saat/ünite
• Yeniden işleme oranı (COPQ): rework saatleri ve maliyeti, atık yüzdesi
• İlk seferde doğru (FPY): hatasız kabul edilen iş yüzdesi
• Ekipman kullanım oranı: efektif çalışma/planlı süre (%)
• CPI/SPI: kazanılmış değer analizi ile maliyet/zaman performansı
• Güvenlik: ramak kala, TRIFR; durma sürelerine etkisiyle ilişkilendirin

Kalite tarafında, sahada hızlı testler kritik. Örneğin, beton kalitesinin sahada pratik ölçümü ile kıvam ve dayanım uyum oranlarını birer KPI olarak haftalık rapora alın. Benzer şekilde enerji tüketimi/m² gibi işletme maliyetini etkileyen metrikler, tasarım ve uygulama kararlarını besler; bu konuda enerji verisi odaklı iyileştirmeler somut tasarruf üretir.

• Veri toplama: mobil formlar, QR/lot takibi, günlük imalat ve zaman çizelgeleri
• Görsel ilerleme: drone fotogrametri ve 4D/5D BIM ile miktar/doğrulama
• IoT sensörleri: sıcaklık-nem, ekipman telemetrisi, enerji sayaçları
• Entegrasyon: saha verisini ERP/planlama yazılımına anlık aktarım
• Standartlaşma: haftalık KPI panosu, eşik değer ve alarm tanımları

Maliyet-kalite-risk matrisinde her riske etki (TL veya süre), olasılık ve tespit edilebilirlik puanları atayın; beklenen kaybı (olasılık x etki) hesaplayıp Pareto ile ilk 5 odak alanını seçin. Örneğin “beton teslim gecikmesi” yalnızca programı değil pompa-staff beklemelerini de tetikliyorsa, zincir etkisini maliyete çevirin. Ardından kök neden analizi (5 Neden, Ishikawa) ile semptomları değil kaynak problemi hedefleyin.

1. Problemi doğrula: veriyle mevcut durumu nicelleştir
2. Ayır: alan/ekip/tedarikçi bazında varyasyonu segmente et
3. Kök neden: yöntem-malzeme-insan-makine-ölçüm-çevre ekseninde sorgula
4. Doğrulama: küçük deney/karşılaştırma ile nedeni kanıtla
5. Kontrol: kalıcı önlem, sorumlu ve metrikle kontrol planı oluştur

Pratik ipuçları: eşik değerleri zorlayıcı ama ulaşılabilir belirleyin (ör. rework ≤ %2); günlük “su soğutucu toplantıları”nda 10 dakikada üç metriği gözden geçirin; kontrol kartlarıyla sapmaları “erken uyarı”ya çevirin. Bu veriye dayalı önceliklendirme tamamlandığında, tedarikçi konsolidasyonu, just-in-time ve prefabrikasyon gibi üretim-tedarik yöntemleriyle somut maliyet düşüşlerine geçebiliriz.

Tedarik, stok yönetimi ve prefabrikasyon ile doğrudan tasarruf sağlama

Önceki bölümde kurduğumuz KPI ve risk analizi çerçevesi, şimdi tedarik, stok ve üretim stratejilerini netleştirmemizi sağlıyor. Harcama kırılımı, tedarik lider süreleri ve kusur oranları gibi metriklere bakarak, nerede konsolidasyon yapacağımızı, hangi kalemlerde JIT (just-in-time) uygulayabileceğimizi ve hangi işlerin prefabrikasyona uygun olduğunu belirleyebiliriz.

Tedarikçi konsolidasyonu ve akıllı sözleşmeler: Dağınık alım, birim fiyatı ve işlem maliyetini yükseltir. Kategori bazlı konsolidasyon ve çerçeve sözleşmelerle genelde %3–8 arası tasarruf yakalanır.

• Kategori ağacı ve A/B harcama analizi: En yüksek hacimli 20 kalemde konsolidasyon hedefleyin; yıllık hacmi sabitleyen çok yıllı anlaşmalarla fiyat endeksasyonu ve tavan eskalasyon maddesi ekleyin.
• Çift kaynak + performans KPI’ları: En kritik malzemede tek tedarikçi risktir. OTIF (zamanında-tam teslim), kusur oranı ve iade süresi KPI’larını sözleşmeye bağlayın.
• Nakit avantajları: Erken ödeme iskontosu (2/15 gibi) veya konsinye stok koşulları pazarlık edin.

Envanter optimizasyonu ve JIT: Stokta bağlanan sermayeyi azaltırken iş kesintisini önlemek için veriyle yönetin.

• ABC/XYZ sınıflaması: A-öğeleri için sık gözden geçirme ve düşük güvenlik stoğu; C-öğelerinde toplu alım ve seyrek sipariş.
• Yeniden sipariş noktası: Talep, tedarik süresi ve servis seviyesine göre ROP ve güvenlik stoğu belirleyin; değişken tedarik süresi için tampon gün ekleyin.
• VMI/Kanban: Tedarikçi yönetimli stok veya iki-kutu kanban ile çekme sistemi kurun; çapraz sevkiyat ve süt dağıtımı (milk-run) ile sevk maliyetlerini düşürün.
• Lot ve kalite izlenebilirliği: Mal kabulde QR/lot takibi ve AQL örnekleme uygulayın.

Kalite kontrol ve lojistik planlama: Mal kabulde hızlı testler, sahada yeniden işçiliği ciddi oranda azaltır. Örneğin beton kabulünde TS EN 206 gerekliliklerini doğrularken, pratikte kıvam ve dayanım tahmini için hızlı şantiye testlerini kullanmak, döküm sonrası düzeltmeleri minimize eder. Lojistikte zaman pencereleri, kat bazlı teslim planları ve vinç kullanım slotları ile bekleme sürelerini kısaltın.

Prefabrikasyon ve modüler inşaat: DfMA (tasarım-üretim için tasarım) yaklaşımıyla ıslak hacimler, MEP rack’leri ve cephe panellerini fabrikada üreterek saha montajını hızlandırın. 10 katlı konut projesinde banyo modülü prefabrikasyonu, montaj süresini ünitede ~2 günden ~6 saate indirip iskele, atık ve yeniden işçilikte %15–25 iyileşme sağlayabilir. Ayrıca yüksek ısıl performanslı panel çözümleri, işletme maliyetlerini düşürür; bunun etkilerini enerji verimli uygulamalar ile birlikte düşünün. Yangın, akustik ve taşıyıcılık gereklilikleri için ürün teknik onaylarını ve CE/TS uygunluklarını önceden teyit edin.

Uygulama ipuçları:

1. Ön seçilim kılavuzu: Prefabrik sabit boyutlar, toleranslar ve bağlantı detaylarını BIM modelinde standardize edin.
2. Montaj planı: Vinç kapasitesi, montaj sırası ve ara stok sahalarını haftalık Takt planına bağlayın.
3. Risk tamponu: JIT’te kritik kalemler için ikincil tedarikçi ve 3–5 günlük güvenlik stoğu tanımlayın.

Bu doğrudan tasarruf fırsatları, planlama ve saha koordinasyonu zayıfsa etkisini kaybeder. Bir sonraki bölümde bu kazanımları kalıcı kılmak için CPM tabanlı iş planlamasını, BIM ve IoT destekli dijital araçları ve iş güvenliği uygulamalarını devreye alarak verimliliği nasıl katlayacağımızı ele alacağız.

İş planlaması, dijitalleşme ve iş sağlığı ile verimlilik artışı

Önceki bölümde tedarik, stok ve prefabrikasyonla elde edilen doğrudan tasarrufları tartıştık. Bu kazançların sahada gerçekten “kasaya girmesi” için planlama disiplini ve dijitalleşme ile iş sağlığını aynı çatı altında yönetmek şart. Aksi halde malzeme ve modüler avantajlar, program kaymaları ve yeniden işçilikle hızla erir.

CPM ve ölçeklenebilir planlama: Çalışmayı WBS → 3-6 haftalık lookahead → günlük plan akışında kurgulayın. Kaynak seviyeleme (ekip, ekipman, vinç, kalıp seti) yaparak kritik yol dışındaki aktivitelerde tamponları optimize edin. Örnek: Aynı kule vincin üç blokta çakışan kullanımını seviyelemek, bekleme sürelerini %15-20 azaltarak kiralık ekipman giderlerini düşürür. Günlük planlarda hava/lojistik kısıtlarını görünür kılmak ve görev kartlarıyla (kit listesi, iş gücü, riskler) yayımlamak yeniden işçiliği somut biçimde azaltır.

4D/5D BIM ve şantiye yönetim yazılımları: 4D BIM programla görsel entegrasyon sağlayarak çakışmaları (MEP-geçiş, iskele/kalıp erişimi) sahaya çıkmadan yakalar. 5D ile metraj ve maliyet senaryolarını bağlayıp bütçe-süre etkisini anında görürsünüz. RFI, keşif, ataşman ve saha talimatlarını tek platformda tutan yazılımlar; onay döngülerini kısaltır, revizyon kontrolü ile hatalı imalatı düşürür. Örneğin, tesisat şaftında kelepçe-manzon çakışmasının 4D’de ortaya alınması, iş başı kesintilerini ve ek mesaileri engeller.

IoT ve drone tabanlı saha gerçekleri: Varlık izleme (RTLS) ile kalıp setleri, kompaktör, jeneratör gibi ekipmanların boşta kalma sürelerini görün; yerleşim planını buna göre yeniden düzenleyin. Ortam sensörleri (sıcaklık/nem/toz) ve beton olgunluk sensörleri ile kalıp söküm zamanını veriyle optimize edin; erken/ geç söküm kaynaklı hasar ve gecikmeleri önleyin. Beton özelinde pratik kalite kontrol yaklaşımı için şantiyede beton kalitesini hızlı ve kesin ölçme yöntemlerini operasyonunuza entegre edin. Drone ile haftalık uçuşlar; hacim ölçümü, ilerleme yüzdesi ve as-built verisi üretir; program sapmalarını 1 hafta içinde görünür kılar.

İş sağlığı ve güvenliği (İSG) yatırımlarının doğrudan maliyet etkisi: 6331 sayılı kanun ve ISO 45001’e uyum, yalnızca yasal zorunluluk değil; kaza kaynaklı duruş, tazminat, prim ve itibar maliyetlerini dramatik biçimde düşürür. Davranış odaklı güvenlik, günlük toolbox konuşmaları, ramak kala bildirimleri ve izinli çalışma (yüksekte/sıcak çalışma/LOTO) prosedürleri; üretkenliği korur. Kişisel koruyucu donanımın uygun seçimi ve denetimi, basit bir göz duşu veya düşüş durdurucu sistem bile kritik kayıpların önüne geçer. Tasarım aşamasında enerji/işletme maliyeti optimizasyonunu da düşünüyorsanız, BIM ile entegre seçimleri enerji verimliliği odaklı kararlarla desteklemek toplam sahip olma maliyetini düşürür.

• Her 2 haftada CPM güncellemesi ve kaynak seviyeleme; kritik yol ve tamponların gözden geçirilmesi.
• 4D/5D BIM pilotu: Çakışma yoğun blok/kat seçin, RFI sayısını ve rework oranını baz alın ve iyileşmeyi ölçün.
• IoT/Drone hızlı başlangıç: 10-20 kritik varlığa RTLS etiketi, haftalık drone uçuşu ve beton olgunluk sensörü kurulumu.
• İSG programı: Aylık denetim listeleri, günlük toolbox, ramak kala hedefi ve yüksek riskli iş izinleri.

Bir sonraki bölümde bu yaklaşımları 6 adımda uygulanabilir bir plana dönüştürüp, takip edilecek KPI’ları, pilot proje kurgusunu ve beklenen maliyet düşüş aralıklarını paylaşacağız.

Sonuç: Uygulama rehberi ve takip edilecek KPI’lar — 6 adımda uygulama planı

Önceki bölümde planlama, dijitalleşme ve İSG yatırımlarının somut verimlilik etkilerini gördük. Şimdi bunu sahada adım adım uygulayarak ölçülebilir maliyet düşüşüne dönüştürelim: 6 adımlık net bir uygulama planı, önceliklendirme yaklaşımı ve KPI seti ile.

1. Kapsam ve hedef belirleme: WBS ve maliyet kodlarını netleştirip mevcut durumu (baseline) çıkarın. Hedefleri somutlaştırın: yeniden iş oranını %50 azaltmak, tedarikte birim fiyatı %5 düşürmek, plan uyumunu (PPC/SPI) %85’in üzerine taşımak gibi. Sorumluluk matrisi (RACI) oluşturun.
2. Pilot alan seçimi: 8–12 haftalık bir pilotı tek disipline odaklayın (ör. kaba betonarme dökümleri veya cephe montajı). Hipotez kurun: prefabrikasyon + kaynak seviyeleme ile adam-saat/ m³’de %10 azalma; yeniden işlerde %30 düşüş.
3. Dijital veri mimarisi: 4D/5D BIM, şantiye yönetim yazılımı, IoT sayaçları ve drone ölçümleriyle tek veri kaynağı oluşturun. Haftalık ilerleme, metraj, hakediş ve stok hareketleri otomatik beslensin. EHS uygulamaları için mobil denetim formları kullanın.
4. Hızlı kazanım paketi (30–60 gün): Tedarikçi konsolidasyonu ve çerçeve anlaşmalar, ROP güvenlik stokları, ekipman kullanım planı, standart yöntem kartları ve kritik kalite kontrol listeleri. Örneğin beton dökümlerinde beton kalite kontrollerini sıklaştırarak yeniden döküm riskini azaltın.
5. Görsel yönetim ve ritüeller: Günlük 15 dakikalık saha toplantıları, haftalık plan uyum panosu (PPC), sapma–aksiyon listeleri, taşeron performans puan kartları. Değişiklik yönetimi (V.O./claim) için standart onay akışı oluşturun.
6. Değerlendirme ve yaygınlaştırma: Pilot sonuçlarını ROI ve öğrenilmiş derslerle raporlayın; başarılı uygulamaları diğer imalatlara ölçekleyin. Süreklilik için aylık maliyet gözden geçirmeleri, tedarikçi SLA’leri, yıllık eğitim planı ve Kaizen döngüsü kurun. Sürdürülebilir tasarruf için enerji verimliliği uygulamalarını sistematik hale getirin.

Önceliklendirme tablosu (Etki x Uygulanabilirlik): Hızlı kazanımlar: ROP tanımı, EHS eğitimleri, adam–saat kartlarının dijitalleştirilmesi. Orta vadeli: 5D BIM–hakediş entegrasyonu, prefabrikasyon artışı. Stratejik: ERP–saha entegrasyonu, tedarikçi puanlama sistemi. Her girişim için geri ödeme süresi (ay) ve yatırım gereksinimini notlayın.

İzlenecek KPI’lar

• Kısa vade (0–60 gün):
  • Plan uyum oranı (PPC/SPI), kritik yol gecikme günleri
  • Satın alma iskontosu (%) ve Zamanında Teslimat (OTD, %)
  • Stok devir hızı ve ROP isabet oranı
  • Yeniden iş oranı (%) ve NCR sayısı
  • İSG: Kayıp günlü kaza sıklığı (LTIFR), ramak kala bildirim sayısı
• Orta vade (2–6 ay):
  • Birim maliyet (TL/m², TL/m³) ve adam-saat/üretim
  • Ekipman doluluk/boşta kalma oranı
  • Prefabrikasyon payı (%), saha montaj süresi
  • Enerji ve yakıt tüketimi (kWh/m², lt/ay)
• Uzun vade (6–18 ay):
  • Toplam maliyet sapması (CPI), nakit akışı tahmin doğruluğu
  • Taşeron ve tedarikçi puanları, garanti sonrası arıza maliyeti
  • İSG ve çevre mevzuatına uyum, ceza/adli vaka sayısı

Beklenen sonuçlar: 30–60 günde pilot alanda %5–10; 6–9 ayda proje genelinde %15–30 maliyet düşüşü mümkündür. Kritik kalemlerde (yeniden iş, enerji, ekipman duruşları) %30–50’ye kadar azalma görülebilir. Sonuçlar; disiplin, veri kalitesi ve tedarik işbirliğine bağlıdır.

Bu rehberi uygulayıp KPI’ları haftalık–aylık ritimde izlediğinizde, maliyetleri sistematik ve ölçülebilir şekilde düşürür, aynı zamanda kalite, güvenlik ve program performansını birlikte iyileştirirsiniz.